Her geçen yıl daha da ısınan gezegenimizde güneşin zararlı ışınlarından korunmak için güneş kremi sürerken çoğumuz gezegenimizin hayati ekosistemlerinden biri olan mercan resiflerinin yok olmasına katkıda bulunduğumuzun farkında değiliz. Araştırmalar, güneş kremlerinde bulunan bazı maddelerin mercan resifleri ve deniz yaşamı için zararlı olduğunu gösteriyor. Bir süredir üzerine okumaya , öğrenmeye çalıştığım bu konu üzerinde şu ana kadar öğrendiklerimi sizlerle paylaşmak istiyorum.
Mercan Resiflerinin Dünya’mız için önemini artık hepimiz çok iyi biliyoruz. Sadece deniz türlerinin %25ine ev sahipliği yapması değil ayrıca kıyıları doğal afetlerden koruması ve yerel halka olan ekonomik katkıları gibi birçok faydaları var. Bu canlı ekosistemler, birçok tehditle karşı karşıya ve güneş kremi kirliliği, önemli fakat genellikle göz ardı edilen tehlikelerden biridir.
Birçok güneş kremi içerisinde oxybenzone, octinoxate ve octocrylene gibi kimyasallar bulunur. Bu kimyasalların mercanlar üzerindeki etkileri ise şu şekilde..
Mercan Beyazlaması
Oxybenzone ve octinoxate, mercan beyazlamasına neden olarak, mercanların enerji kaynağı olan simbiyotik algleri (zooxanthellae) kaybetmesine yol açar. Bu algler olmadan mercanlar aç kalabilir ve ölebilir.
DNA Hasarı
Bu kimyasallar, yetişkin mercanlarda DNA hasarına ve larvalarında şekil bozukluklarına neden olarak, mercan popülasyonunun iyileşme ve kendini sürdürme yeteneğini azaltır.
Endokrin Bozukluğu
Güneş kremi kimyasalları, balıklar ve diğer deniz canlılarında üreme sorunlarına ve gelişim problemlerine yol açarak endokrin sistemlerini bozabilir.
Bunları okuduğumuz zaman kulağa biraz abartılı geliyor olabilir. Fakat biraz daha makaleler üzerinden örnek çalışmalara bakınca aslında güneş kremi kirliliğinin ne kadar önemli olduğunu daha yakından anlıyoruz.
Hanauma Koyu, Hawaii: Hanauma Koyu gibi popüler turistik yerlerde, suyun yüksek düzeyde oxybenzone içerdiği, bunun da önemli mercan beyazlaması ve resif bozulması ile ilişkili olduğu belgelenmiş.
Virgin Adaları Milli Parkı: ABD Virgin Adaları’ndaki araştırmalar, turistlerin sıkça ziyaret ettiği bölgelerde zararlı güneş kremi kimyasallarının daha yüksek yoğunluklarda bulunduğunu ve bu durumun mercan sağlığında belirgin düşüşlere yol açtığını göstermiş.
Mercan Resiflerini ve Deniz Yaşamını Korumak İçin Neler Yapabiliriz?
İyi haber şu ki, kendimizi zararlı UV ışınlarından koruyabilir ve aynı zamanda deniz ekosistemlerine zarar vermekten kaçınabiliriz.
Resif dostu olarak etiketlenmiş güneş kremlerini tercih edin. Bu ürünler genellikle aktif bileşeni zararlı olmayan, nano olmayan çinko oksit veya titanyum dioksit kullanır.
Rashguard, şapka ve uzun kollu gömlekler gibi UV korumalı giysiler giymek, güneş kremi ihtiyacınızı önemli ölçüde azaltabilir.
Güneş kremi kirliliği sorunu hakkında farkındalık yaratın ve koruma politikaları savunun. Hawaii, Palau ve Meksika’nın bazı bölgelerinde yürürlüğe giren yasalar gibi zararlı güneş kremi bileşenlerine yönelik yasakları destekleyin. Bu konuda Palau’da çalıştığım dönem çok güzel bilgiler edinmiştim. Bir kısmını paylaştığım eski yazılarıma bakabilirsiniz.
Güneş kremi uygulamak gibi zararsız görünen eylemlerimizin bile çevre üzerinde geniş kapsamlı etkileri vardır. Bilinçli seçimler yaparak ve resif dostu uygulamaları benimseyerek, güneşin tadını çıkarabilir ve hassas ekosistemleri koruyabiliriz. Mercan resiflerini ve deniz yaşamını korumak, sadece çevresel bir zorunluluk değil, gezegenimizin sağlığı için paylaştığımız bir sorumluluktur.
Okuduğunuz için teşekkür ederim
