Güney Kore’deki DMZ (Askerden Arındırılmış Bölge), sadece bir sınır değil; 20. yüzyılın en önemli çatışmalarından biri olan Kore Savaşı’nın canlı bir kalıntısı durumunda. Bu benzersiz ve etkileyici bölgeyi ziyaret etmek, tarihe, jeopolitiğe ve dünyanın en sıkı korunan sınırlarından birinde hâlâ devam eden barış umutlarına tanıklık etmek gibi.
DMZ çok uzun süredir ziyaret etmek istediğim fakat sürekli ertelediğimiz bir bölgeydi. Bahar ayları henüz kapıyı aralamış ve havalar ısınmaya başlamışken bu tarihi bölgeye kısa bir seyahat planladık. DMZ, Kuzey Kore ve Güney Kore ülkeleri arasındaki askerden arındırılmış bölgeye geçmeden önce Kore Savaşından biraz bahsetmek istiyorum.
Kore Savaşı (1950-1953), Kuzey Kore’nin Sovyetler Birliği ve Çin’in desteğiyle beraber Güney Kore’yi işgal etmesiyle başlayan yıkıcı bir çatışma. Amaç, yarımadayı komünist yönetim altında birleştirmek. Güney Kore ise Birleşmiş Milletler’in (BM) desteğiyle, özellikle ABD’nin öncülüğünde bir karşı saldırı başlatınca 2.5 milyondan fazla insanın hayatını kaybettiği 3 yıl süren Kore Savaşı başlamış oldu.
Daha farklı bir açıdan bakarsak Sosyalist Rusya’nın ve Kapitalist Amerika’nın kendi toprakları üzerinde yıkıcı bir savaşa girmektense başka ülkelerin topraklarında kendi çıkarları için savaşmasının bir sonucudur Kore Savaşı.
Kore Yarımadasında şehirler yandı yıkıldı. Aileler parçalandı. Ortak geçmişe, ortak bir dile sahip olan insanlar birbirine düşman oldu. Daha kötüsü birçoğu neden düşman olduklarını bile bilmeden birbirlerinden nefret etmeye başladı.
Sadece Amerika ve Rusya değil daha bir çok ülke bu savaşa taraf oldu ve destekledi. Bu ülkelerden bir tanesi Türkiye. Türkiye, Kore Savaşı’nda önemli bir rol oynadı ve BM güçlerinin bir parçası olarak 21bin 212 ( Toplam 4 tugay ) asker ile savaşa taraf oldu. “Kuzey Yıldızı” olarak bilinen Türk Tugayı, cesareti ve disiplini ile tanındı. Busan Savunması ve Kunuri Muharebesi gibi önemli cephelerde katkıda bulundu.
DMZ Nedir?
DMZ, Kore Yarımadası boyunca uzanan, Kuzey Kore ve Güney Kore arasında tampon bölge görevi gören 250 kilometrelik bir arazi şeridi. Bölge yaklaşık 4 kilometre genişliğinde ve her iki tarafı da sıkı bir şekilde korunuyor. Sınır boyunca askerler, gözetleme kuleleri ve dikenli teller yer alıyor.
İmjingak, Güney Kore’nin Paju şehrinde, Seul’e yaklaşık 50 kilometre uzaklıkta yer alan bir park ve kültürel kompleks. Kore Savaşı sırasında evlerinden ayrılmak zorunda kalan Korelileri teselli etmek ve birleşme umutlarını temsil etmek için inşa edilmiştir.
Ayrıca özel izin gerektirmeksizin Kuzey Kore’ye en yakın ziyaret edilebilecek yerlerden biridir.
Hasar Görmüş Tren Anıtı, İmjingak’ın en simgesel yapılarından bir tanesi. Bu tren, Kore Savaşı sırasında büyük ölçüde zarar görmüş bir trenin paslanmış kalıntılarından ibaret. Tren, eskiden Seul ve Pyongyang’ı birbirine bağlayan Gyeongui Hattı’nın rayları üzerinde bulunmuş ve bugün bir anıt olarak sergilenmekte..Üzerindeki mermi delikleri ve şarapnel izleri, savaşın şiddetini hatırlatıyor.
Özgürlük Köprüsü, Kore Savaşı sonrası savaş esirlerinin iadesi için kullanılan eski bir demiryolu köprüsü. Günümüzde işlevsel olmasa da, barış ve birleşme umudunun güçlü bir simgesi durumda.
Mangbaedan, Kuzey Kore’den kaçanlar ve yerinden edilmiş aileler için atalarını anmak amacıyla inşa edilmiştir. Chuseok (Kore Şükran Günü) veya Seollal (Lunar Yeni Yıl) gibi büyük bayramlarda, aileler burada Kuzey Kore’deki memleketlerinin bulunduğu yöne doğru eğilirler.
İmjingak’ta bir gözlem platformu da bulunmakta. Buradan Imjin Nehri’ni ve Kuzey Kore’nin bazı bölgelerini görebilirsiniz. Açık günlerde, genellikle “Propaganda Köyü” olarak adlandırılan Kijong-dong köyü görülebilir.
Bütün bu gerginliğe rağmen sınırın Güney Kore tarafı bir şekilde turistlik bir yapıya bürünmüş. Günlük tur yapan otobüsler, ülkenin farklı bölgelerinden gelen öğrenciler ve bizim gibi bireysel olarak ziyarete gelenler. Dürüst olmak gerekirse buraya gelmeden önce daha gergin bir ortam bekliyordum. Fakat gördüğüm manzara beni biraz şaşırttı. DMZ bugün yıllık 1.2 milyondan fazla kişinin ziyaret ettiği bir yer durumda.
Ateşkes Antlaşması
Kore Savaşı (1950-1953), 27 Temmuz 1953 tarihinde imzalanan Kore Ateşkes Antlaşması ile resmen sona erdi. Ancak bu antlaşma bir barış anlaşması değil sadece sıcak savaşın sonra ermesi anlamına geliyor. İşte bu tarihi antlaşmanın önemli detayları ve imzalanan belge burada.
Ateşkes Antlaşmasının Tarafları
- Kuzey Kore (Kore Demokratik Halk Cumhuriyeti)
- Çin Halk Gönüllü Ordusu
- Birleşmiş Milletler Komutanlığı (BM Gücü) (Başta ABD olmak üzere Güney Kore’yi destekleyen ülkeler)
Güney Kore Devlet Başkanı Syngman Rhee, tüm Kore’yi birleştirme hedefiyle savaşı sürdürmek istediği için antlaşmayı imzalamadı.
Bugün, DMZ’yi yaklaşık 28.500 ABD askeri ve binlerce Güney Koreli asker koruyor ve burayı dünyanın en militarize bölgelerinden biri haline getiriyor. Bölge boyunca 2 milyondan fazla kara mayını olduğu tahmin edilmektedir. Fakat insandan arındırılmış olan bu bölgede vahşi hayat kendine korunmuş bir ortam yaratmış durumda. DMZ Amur leoparı ve kızıl taçlı turna gibi nesli tükenmekte olan türler dahil olmak üzere çeşitli vahşi yaşama ev sahipliği yapmaktaymış.
Burası tam bir tezat yeri—dikenli tellerin yanında el değmemiş doğal güzellikler ve Kuzey ile Güney Kore arasındaki sürekli gerilimle birleşen barış umutları.
Benim için DMZ, sadece bir tarih dersi değil; aynı zamanda insan ruhunun direncini ve daha parlak bir gelecek için umutları hatırlatan bir yerdi.
Eğer Güney Kore’yi ziyaret ederseniz, DMZ sadece görülmesi gereken bir yer değil; modern tarihin en karmaşık çatışmalarından birinin kalbine yapılan bir yolculuktur.
